Parttime werken werkt

Parttime werken voor vrouwen én mannen. In Nederland vrij normaal. In de rest van Europa nog altijd bijzonder.

Daar stond ik niet bij stil. Tot journalist Marion Vagner van France 2 me vroeg voor een televisie-interview. Ja, parttime werken is een bewuste keuze. Voor mij en voor Jeroen. Maar dat Nederland daarin voorloopt op andere Europese landen: ik had geen idee.

Interessant. Want van al mijn vrienden die recent ouders werden, werkt er bijna niemand fulltime. Moeders niet, vaders meestal ook niet. Toch?

Werken Nederlandse vaders meer dan moeders?

Wel dus. Nou ja, voor een baas of opdrachtgever dan hé. Dat blijkt uit de cijfers. Mannen werken gemiddeld 38,9 uur per week. Vrouwen 28,7 uur.  71% van de vrouwen werkt parttime – ofwel minder dan 35 uur per week. En slechts 17,9% van de mannen doet dit.¹

Gaan vrouwen minder werken als er een kind komt?

Alweer ja. Bijna de helft van de Nederlandse vrouwen is minder gaan werken toen ze moeder werd. Slechts 12% van de mannen doet dit.² Verrassend, ik dacht dat mannen steeds meer tijd met hun kinderen doorbrengen. En ik hoopte het ook.

Wat maakt parttime werken in Nederland dan zo bijzonder?

In veel landen bestaat parttime werken niet. Of beter gezegd: het wordt niet geaccepteerd door werkgevers.

Voorbeeld: In de Scandinavische landen duurt het ouderschapsverlof lang. In Zweden wel 16 maanden.³ Maar, daarna ga je weer fulltime aan de slag. Of je blijft fulltime thuis. En dat laatste geldt dan voor de thuisblijfmoeder. Thuisblijfvaders zijn er bijna niet. In Nederland geldt het recht om deeltijd te werken. En bij de meeste opdrachtgevers is hier ook begrip voor. Er is dus een keuze: Je kunt blijven werken, maar minder uren dan voorheen.

Waar zijn die kinderen als de ouders werken?

In Nederland gaat bijna 60% van de kinderen wekelijks naar professionele dagopvang. Dat is na Denemarken het hoogste percentage in Europa. Maar: het grootste deel van de Nederlandse kinderen gaat slechts 1 tot 29 uur per week. In bijna alle andere Europese landen gaan de meeste kinderen die gebruik maken van dagopvang, meer dan 30 uur per week. Dat komt omdat hun ouders alles of niets kiezen: Of één van de ouders blijft fulltime thuis, of je kind gaat fulltime naar de dagopvang.

Ook opvallend: In Europa maken Nederlandse ouders het meest gebruik van informele dagopvang. Bijvoorbeeld grootouders, vrienden en buren. Zo neemt 57% van de Nederlandse grootouders een deel van de zorg op zich. Voor de meeste kinderen is dit het geval voor 1 tot 29 uur per week.

Conclusie: In Nederland gaan in verhouding veel kinderen wekelijks naar de dagopvang en hun familie, terwijl de ouders aan het werk zijn. Maar ze gaan bijna nooit fulltime naar de dagopvang. Nederlandse ouders maken een combinatie van parttime werken, een deel kinderopvang en een deel opvang door hun sociale netwerk.

Waarom wij blij zijn dat we parttime kunnen werken

Sinds James geboren is, werken Jeroen en ik allebei parttime. Jeroen is op donderdag thuis, ik op vrijdag. We genieten van de een-op-een tijd met James. Met papa naar de speeltuin, met mama naar yoga. Ook doen we op deze dagen klusjes, waardoor het weekend echt vrij is. Naar de kapper, boodschappen en het consultatiebureau.

Jeroen en ik kennen dit niet uit onze eigen jeugd. Onze moeders waren fulltime thuis. En als kind deden we nooit iets alleen met onze vaders. Door allebei parttime te werken hebben we een gelijkwaardige rol als opvoeder. Vieze luiers worden niet standaard door mij verschoond. En Jeroen kan James net zo goed troosten als ik. Fijn!

We hebben allebei het idee dat ons werk er ook van profiteert. Tijdens onze 4 officiële werkdagen zijn we gefocust en geconcentreerd. We hebben meer energie door een betere werk-privébalans. En werken doe je niet alleen op kantoor: Door een extra dag per week afstand te nemen van je bureau, kom je juist op de beste ideeën.

Waarom James blij is dat wij parttime werken

Ik schreef het al eerder: James is dol op de kinderopvang. Hij gaat er zingend naartoe en speelt graag met andere kinderen. Maar na 3 dagen is hij best moe. En vindt hij alleen spelen ook fijn. Of met papa naar het strand. Of liedjes zingen met mama. Als James niet naar de opvang kan, mist hij het enorm. Maar als hij fulltime zou gaan, moet hij het hele weekend bijkomen. Net als met een fulltime baan eigenlijk 😉

Parttime werken werkt. Maar wat kan er beter?

Wij hebben een goede parttime balans gevonden. Maar er zijn dingen die in Nederland beter kunnen. Langer ouderschapsverlof bijvoorbeeld. De eerste levensjaren zijn heel belangrijk in de hechting en ontwikkeling van een kind. Tussen de 3 en 9 maanden ontwikkelen ze een prototype beeld van een relatie, waar ze hun verwachtingen voor de rest van hun leven op gaan afstemmen.4 In Zweden mag je je kind het eerste jaar niet eens naar de opvang brengen. Een Nederlandse moeder blijft na de bevalling 10 tot 12 weken thuis. Een Nederlandse vader 2 dagen. En à la: als hij erop staat, nog 3 onbetaalde dagen extra. Serieus? Iedereen die ouder is, weet hoe pittig die eerste weken zijn. Wat zou het goed zijn als je die als gezin kunt meemaken.

En het woord papadag wil ik niet meer horen

Blijkbaar heb ik een geëmancipeerde vriendenkring, waarbij vaders ook een dag minder zijn gaan werken. Maar papadag? Zijn de andere dagen in de week dan voor mama?

Tijdens mijn research kwam ik erachter dat Nederlanders kampioen deeltijd werken zijn.5 Dat vind ik niet verkeerd, ik ervaar er zelf de voordelen van. Maar wat een teleurstelling dat dit voor het grootste deel nog altijd vrouwen zijn. Terwijl ik lees dat 60% van de werkende vaders minder zou willen werken.6 Kom op mannen, regel het! En ervaar dat parttime werken werkt, ook voor papa’s.

Het is een lang epistel geworden. Maar mijn persoonlijke conclusie gun ik ook andere ouders: Ik wil geen thuisblijfmoeder zijn. En ik wil James ook niet fulltime naar de opvang brengen. Dat kan. En daar kies ik bewust voor.

Bron:
1. Rijksoverheid 2. European Platform for Investing in Children (EPIC) 3. Volkskrant 4. De Correspondent 5. De Correspondent 6. Parool