‘Mamaaaaaa, mamaaaaaaa! Tu-hu-tje!’, snikt James.
Nee hij krijst het.
James huilt nooit. Behalve vanavond, want we hebben samen zijn speen weggegooid.
Dat leek een goed idee. Hij ging vandaag namelijk voor het eerst naar de tandarts. En die drukte hem op het hart dat hij te groot is voor die speen. En dat het slecht is voor zijn tandjes.
Ok, dachten wij. We pakken het rigoreus aan: in de prullenbak ermee.
‘Bye, bye’, zei James en hij zwaaide zijn geliefde tutje uit. Daarna ging hij spelen. Dat ging best aardig. Jeroen en ik keken elkaar tevreden aan. Maar toen moest James naar bed.
‘Nee-hee-hee, tutje zoeken mama!’ Twee uur lang heeft hij ontroostbaar gegild. Ik viste een reservespeen uit de kast en James sliep binnen één minuut. Met z’n tutje in zijn mond.
Waarom is die speen zo belangrijk voor James?
Niet alleen James is verknocht aan zijn tutje. Veel kinderen zijn gehecht aan hun duim, fopspeen of tutdoekje.
Dat komt omdat baby’s worden geboren met een zuigreflex. Die hebben ze in de natuur nodig om te overleven. Door vaak en krachtig te zuigen aan de borst, komt de melkproductie op gang. Naast dat het voedsel oplevert, werkt die zuigbehoefte ook rustgevend: Door het zuigen gaan de hartslag en de bloeddruk van de baby omlaag.
Wist je dat duimzuigen in heel veel landen niet voorkomt? Bijvoorbeeld in Ecuador, Nepal en Botswana. In deze landen is een baby altijd dicht bij zijn moeder. Letterlijk, de moeder heeft de baby de hele dag bij zich. In Westerse landen zijn kinderen vaak wel ver van ons vandaan, bijvoorbeeld omdat we weer gaan werken. Daarom hebben onze kinderen een vervanging nodig.
Een duim of een speentje geven dus een gevoel van rust en veiligheid
En niet alleen bij baby’s: James is inmiddels twee en ook voor hem werkt het nog steeds. Het moment dat hij begint te sabbelen, zie je de ontspanning op zijn gezicht. En het helpt hem om makkelijk in slaap te vallen.
Maar een kind van twee met een speen: dat kan toch eigenlijk niet?
Daar zijn de meningen over verdeeld. Zo verandert duimzuigen de stand van de kaken. Dit is blijvend. Een speentje heeft dit effect veel minder, omdat het zachter is in de mond. Helemaal de rubberspeen van Hevea die James gebruikt. Daarom heeft een speen geen blijvende gevolgen mits je stopt voordat je kind gaat wisselen. De meeste kinderen wisselen vanaf hun zesde jaar, dus dan heeft James nog even.
En uit onderzoek blijkt dat die zuigbehoefte er niet alleen bij baby’s is. Als kinderen zelf mochten kiezen zouden ze pas tussen de 2,5 en 7 jaar stoppen met borstvoeding. Nu James al lang niet meer bij mij drinkt, begrijp ik wel dat zijn speen nog belangrijk voor hem is.
Maar je kind kan ook spraakproblemen krijgen van een speen toch?
Ja, dat klopt. Het is belangrijk dat je kind niet de hele dag met een speen rondloopt. Maak duidelijke regels, bijvoorbeeld alleen in bed en bij verdriet.
Een andere tip is om de speen uit zijn mond te halen als je kind eenmaal slaapt. Dan kun je de kaken van je kind weer zachtjes sluiten. Zo leert hij door zijn neus adem te halen. En zo krijgt hij sterkere mondspieren, die nodig zijn voor de spraakontwikkeling.
Zijn er ook redenen om niet te stoppen met een speen?
Op de standaard opvoedwebsites vond ik ze niet. Maar uit ervaring en uit de fijne Facebookgroep Natuurlijk gezond leven kreeg ik ze wel.
Als kinderen er nog niet aan toe zijn om te stoppen, is de kans groot dat ze een vervanging zoeken. Duimen, vingers in de mond, nagels bijten of veel om zoetigheid vragen. Ik zie dat ook bij James. Op de opvang doet hij zijn middagdut zonder speen. Maar sinds hij dat doet loopt hij heel vaak met zijn vingers in zijn mond.
Nu ik weet dat het zuigen troost en veiligheid bied vind ik dat niet gek. Die behoefte moet op een andere manier vervuld worden. En, zo merkte kinderhomeopaat Annemieke van Dalum uit de Facebookgroep terecht op, troost zoeken via de mond doen volwassenen ook: chocolade, snoep, alcohol, roken en nagels bijten.
Helemaal niet gek dus, dat iemand van twee nog geen afscheid wil nemen van zijn tutje.
Maar als ik toch wel stoppen met die speen?
Dat kan.
Toen ik op zoek ging naar informatie kwam ik vooral tegen dat het rigoreus moet. In één keer. Nu ik weet waarom zijn speen zo belangrijk voor hem is, doen we het rustig aan. Ik kreeg goede tips uit de Facebookgroep Natuurlijk gezond leven:
8 manieren om vriendelijk te stoppen met de speen
- Bouw het langzaam af. Eerst alleen in bed, daarna alleen bij het in slaap vallen en doe het speentje daarna samen met je kind weg.
- Leg het uit: je bent nu oud genoeg en het is beter voor je tanden.
- Vraag hulp aan de tandarts. Zij kunnen het vaak goed uitleggen. Onze tandarts heeft zelfs een boom waar je als kind je fopspeentje in mag hangen.
- Gooi het speentje samen weg op de dag dat de vuilniswagen komt. En zwaai de speen samen uit.
- Laat hem de speen cadeau geven aan een baby als je op kraamvisite gaat. Dat maakt ze vaak heel trots.
- Geen baby in de buurt? Doe de tut in een envelop, versier hem mooi en doe hem samen op de bus.
- Zoek iets moois uit in de speelgoedwinkel en laat je kind betalen met de speen.
- Benoem naar je kind toe dat je begrijpt dat het lastig is zonder speen. Doe samen iets om dat gevoel te plaatsen. Lees bijvoorbeeld een extra verhaal voor.
Ehm, maar moet ik nu wel of niet stoppen met die speen?
Nou, dat is dus aan jou. Wat ik geleerd heb tijdens deze zoektocht naar informatie is dat er niet één manier is. Ik begrijp nu welke functie James’ tutje heeft en ik weet dat ik hem dat niet rigoreus wil afnemen.
Hij gebruikt hem nu alleen in bed en als hij slaapt pakken we hem weg. Als ik merk dat zijn zuigbehoefte afneemt, of dat hij op een leeftijd komt dat ik het hem beter kan uitleggen, proberen we het nog eens zonder speen.
Er is geen goed of fout. Kies vooral een manier die past bij jouw kind.
20 comments
Zo leuk, die tutjesboom bij de tandarts! En betalen met een speen vind ik ook wel leuk gevonden. Voor mijn nichtje naaide ik ongemerkt een tutje in een zelfgemaakte knuffel en die ‘at’ dan haar tutje op, waarna ze ‘m nog kon voelen in zijn buik. Mijn eerst uk moest niks van tutjes weten dus bij de tweede hebben we niet eens meer geprobeerd. Ik was wel zelf een wandelend tutje ☺️.
Ach wat een schattig idee, die tut in de buik. Zo schattig! Die ga ik ook onthouden.
In ons geval is mama de pineut… Moe of troost wil ze bij “mama dinne”… Zou dat op dezelfde manier af te bouwen zijn? Ik kan mezelf niet aan de vuilnisman of winkel wegdoen… Hm
Hmm ja, bij mama is toch een ander verhaal. Wel een mooi verhaal, zeker nu ik deze achtergrondinformatie weet. Je geeft je kindje rust en veiligheid zoals de natuur het bedoelt heeft. Maar het is niet de bedoeling dat je er zelf onder leidt. Met name in de nacht zou je kunnen proberen om een slokje water aan te bieden en een knuffel. Ik hoor vaak dat dit kan helpen om de nachtvoedingen af te bouwen. Zeker als je kindje al wat ouder is.
Veel herkenbaarheid hier 😉 Wij hebben inderdaad ook langzaam afgebouwd en tutje bleef in bed liggen, dus alleen voor het slapen gaan (en ja, dan haalden wij hem eruit als ze sliep). Maar toen werd ze al bijna 4 en kon ze nog steeds niet zonder. Terwijl ze eigenlijk zelf ook vond dat het meer voor baby’s was en niet voor grote meisjes die al op school zitten… We hebben rigoreus in de prullenbak geprobeerd, en in de envelop doen en aan Sinterklaas sturen. Maar dat vond ze echt te moeilijk… Ik weet niet of we het opvoedkundig goed aangepakt hebben, maar ik heb uiteindelijk een vel papier met 7 vakjes boven haar bed gehangen, en iedere keer dat ze zonder speen in slaap zou vallen mocht ze een prachtige sticker op 1 vakje plakken. Alle vakjes afgeplakt? Dan was dat reden voor iets extra’s: ze mocht een leuk cadeautje uitzoeken in de winkel. Na een dikke week (want 1 dag lukte het echt niet zonder) was het idd goed, met name de eerste dagen moeilijk. Maar het wende snel en na die week was ze erg trots op zichzelf èn werd beloond met iets leuks. Ach, ieder kind is anders, en ze moeten er zelf ook een beetje aan toe zijn denk ik. Uiteindelijk komt het toch bij iedereen wel in orde 🙂
Oh ja, wat een proces is het Debora. Goed dat jullie iets hebben gevonden wat uiteindelijk voor jullie werkte. Die lieve kids van ons <3
Super oplossing….kijk naar wat werkt voor jullie 🙂 voor hij 18 is slaapt hij heus wel zonder speen. Bij mij is het 2 keer totaal anders gegaan. Eerst inderdaad alleen speen in bed of de auto..en daarna ging het van zelf. Bij de oudste waren we hem kwijt in de auto …en zei ik..o jee hij is weg gegaan blijkbaar ben je nu groot genoeg om zonder te slapen. En bij de tweede had ik al een paar keer vertelt dat we hem een keer meegingen geven aan de vogels zodat die hem aan een andere baby konden geven. …op vakantie was op een gegeven moment de speen zoek. …en het raam stond open. Dus hij kwam zelf tot de conclusie dat de vogel langs was geweest.
Wahahahahaha ik ga helemaal stuk. Echt een kind. “Oh de vogel heeft hem mee genomen”. Mama denkt:YES!! Dat komt even mooi uit xD whahaha zag het helemaal voor me. Schatjes zijn het ook
Aah ja moeilijk! Onze peuter is nu 3,5 en we zijn de speen aan het weg doen. Het gaat nu al een paar dagen goed. ‘S nachts zonder en haar dutje nog even met. Je hebt nog wel even 🙂
Ach, wat heb ik een gezeur gehad over mijn kind van 8 die nog een speen had destijds. Op zijn twaalfde is ie er pas echt vanaf gekomen en wat is het verschil met duimzuigen? Er zijn genoeg die dat op die leeftijd ook nog doen.
Zoon is nu volwassen, heeft nooit een beugel gehad terwijl er toch echt een spenengat tussen zijn tanden zat! Is vanaf zijn twaalfde gewoon recht gegroeid en nu heeft ie een heel normaal gebit en is het ook een heel normale jongeman. Laat je niet teveel bang maken wil ik alleen maar zeggen, het loopt echt wel een beetje los hoor en als je kindje zijn speen nog zo nodig heeft, lekker nog even laten toch?
Dankjewel voor het delen Lieke. Het komt inderdaad wel goed, het is soms zo lastig dat iedereen ergens iets van vindt 😉
Heerlijk. Zo denk ik er ook over. Ik heb zelf lang geduimd.. dat is pas echt slecht!! Volgens mij omdat ik nooit een speen kreeg … Scheef gebit ook xD.. maar ja niemand die mij tegen hield. Al had ik wel mn duimdiploma gehaald toen ik 4 was..heb het geloof ik nog wat jaren gedaan…Maar beter een speentje dan!!
Heel erg bedankt voor dit fijne en milde stuk, ik besef weer dat ik het beste op mijn gevoel kan vertrouwen. Mijn man wil graag stoppen met de speen van onze zoon van 14 maanden en wat je vindt op internet is vaak zo hard: van ‘rigoureus móeten stoppen’ tot ‘belachelijk dat je geen borstvoeding meer geeft’. Ik wil mijn zoon niet laten huilen en hem afpakken wat hem zo troost. Dit stuk helpt me echt enorm. Ik kan het meer loslaten (nu mijn man nog). Ik ga voorstellen om het alleen bij het slapen te doen en kijken wanneer het moment is voor mijn zoon om de speen op te geven.
Wat goed om te horen Marijke. Ik vond dat ook heel lastig en ging daarom op zoek naar informatie over waarom die speen zo belangrijk is voor onze kleintjes. Als je het begrijpt kun je ook weer andere keuzes maken. Veel succes!
Hee Laura, ik heb dit stuk nu al meerdere keren gelezen, vind het zo liefdevol geschreven! Nu ik hier zelf ook mee te maken heb, ben ik erg benieuwd wat nu de situatie is en hoe je een evt afscheid hebt aangepakt 🙂
Uiteindelijk hebben we het een half jaar later weer geprobeerd. Hij begreep het toen veel beter en toen ging het veel makkelijker. Ik ben blij dat ik heb gewacht. En een volgende keer (bij mijn jongste) zou ik er nog wat relaxter in staan denk ik. Als je begrijpt hoeveel troost het geeft , kun je er bewust voor kiezen om je kind dat nog wat langer te gunnen.
Dankjewel voor dit fijne artikel! Liefdevol afbouwen ipv rigoureus zocht ik op internet en toen kwam ik bij jou, Laura! Dankjewel hiervoor, want soms komt dat stemmetje dan ineens weer in mij op. Maar dankzij jouw artikel blijf ik vertrouwen op mijn gevoel en mijn overtuiging dat we onze kinderen liefdevol mogen opvoeden♡.
Stapsgewijs afbouwen en daarna betalen met de tut 🙂
Liefs Sanne
Ha wat fijn Sanne!
Zo fijn om dit te lezen! Eindelijk iets dat past bij mijn visie. Onze dochter is 1,5 en ik had me gek laten maken door allerlei horrorverhalen over de gevolgen van de speen. Dus gisteravond gestopt. Vannacht ging best aardig, maar net bij het middagslaapje heeft ze gekrijst tot kokhalzen toe, zelfs in mijn armen. Ik kon het niet meer aan en heb de reservespeen gegeven. Ze sliep bijna direct. Je leest vaak dat je gewoon even moet doorzetten en dat als je de speen teruggeeft, je er nooit meer vanaf komt. Maar je kind zo overstuur… Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Ik vond het vreselijk. Ook fijn om te lezen dat het bij jullie later alsnog gelukt is, dat geeft hoop.
Oh dat is naar he? Ik vond het ook heel naar destijds en rond deze latere leeftijd ging het relatief moeiteloos. Dat had ik destijds ook graag geweten.